1-BESİN ZEHİRLENMELERİ
Besin zehirlenmeleri genelde besin ve su kaynaklı zehirlenmelerdir. Ani başlaması, karın ağrısı, bulantı, kusma,ishal ve ateş gibi belirtilerle seyreder.
Bulaşma insan dışkısı ve hayvan vücudu artıkları, dışkıları, kirli su, toprak, kemirgenler ve haşerelerle olur.
Besin zehirlenmelerinin %63'ü bakteriyel, % 24'ü kimyasal,%10'u paraziter ve %3'ü viral kaynaklıdır.
Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar
Hasta hayvan etleri
Bayat balık,midye vb. gibi deniz ürünleri
Kötü görünümlü ve pis kokulu gıdalar
Dondurulmuş gıdalar (Birden fazla çözülmüş ve dondurulmuş gıdalar
Az pişmiş veya pişmemiş gıdalar
Yıkanmamış meyve ve sebzeler
Kirli suyla yıkanmış meyve ve sebzeler
Pastörize olmamış süt ve süt ürünleri
Kırık ve çatlak yumurtalar
Bombeli, şiş ve paslı konserveler
Oda ısısında uzun süre bekletilmiş gıdalar
Yapılması Gerekenler
Kişisel temizliğe önem verilmeli ( el, yüz, ayak, vücut, saç, tırnak vb.)
Çevresel temizliğe önem verilmeli (kirli kaplar, mutfak vb.)
Sağlam, zedelenmemiş besinler alınmalı
Çiğ sebze ve meyveler temiz su ile tek tek yıkanmalı
Tüm hayvansal gıdalar iyice pişirilmeli
Çiğ süt ve yumurta tüketiminden kaçınılmalı
Kırık, çatlak tabak ve bardak kullanılmamalı
Satın alınan gıdaların son kullanma tarihlerine mutlaka bakılmalı
Bir yaşından küçük çocuklara bal yedirilmemeli
Pişmiş gıdalar oda ısısında 2 saatten fazla bekletilmemeli
Çözülmüş gıdalar bekletilmeden pişirilmeli
Kırık, çatlak ve kirli yumurtalar alınmamalı Kıyma ve organ etleri kısa sürede tüketilmeli Gereksiz yere antiasit ve antibiyotik kullanılmamalı
Ebeveynlerin özellikle annelerin bu konularda eğitimi sağlanmalı
2-MANTAR ZEHİRLENMELERİ
YANLIŞ bilinenler Canlı ağaçta yetişen mantarlar zehirsiz, ölü ağaçta yetişenler zehirlidir.Tuzlu ve sirkeli su ile yıkanırsa mantarın zehiri gider.Yüzeyi yapışkan olan mantarlar zehirsizdir.Suda kaynatıldığında mantarın zehiri gider.
Kırıldığı ve ezildiğinde süt gibi sıvı akıtan mantarlar zehirlidir.
Böcek ve hayvanların yediği mantarlar zehirsizdir.
Kolayca soyulan, pişerken gümüş kaşığı karartmayan, çayırda yetişen mantar zehirsizdir. İlkbaharda yetişen mantarlar yenebilir.
Mantarlar protein zenginidir.
Ülkemizde her yıl özellikle bahar aylarında yüzlerce mantardan zehirlenme vakası görülür. Mantar zehirlenmelerinde bulantı, kusma, karın ağrısı, ishal, sinir bozuklukları , şok ve koma gibi belirtiler görülebilir.
3-İLAÇ ZEHİRLENMELERİ
Zehirlenme durumunda bulantı, kusma, karın ağrısı, baş ağrısı, sinir bozuklukları, şok, koma, ve ölüm görülebilir.İlaçların son kullanma tarihlerine bakın.Zehirlendiğinden şüphelendiğiniz kişiyi kusturun.
Türkiye’nin her yerinden 114 nolu ulusal zehir danışma merkezini arayabilirsiniz.
İlaçları çocukların ulaşamayacağı yerlerde bulundurun.
Tarım bölgelerinde böcek ilaçları şehirde ise ateş düşürücü, ağrı kesici gibi ilaçlarla olan zehirlenmeler daha sık görülür.
Zehirlenmeler en çok Kaza ile (Özellikle çocuklar ), intihar amaçlı, cinayet amaçlı olabilir.
